به طور کلی بافندگی یا بافتنی از صنابع دستی محسوب می شود که در فرآیند آن کاموا و نخ تبدیل به پارچه می شود. نخ و کاموا در هم بافته و تنیده نمی شوند. قلاب بافی در واقع به وسیله قلاب انجام می شود و در آن کلاف های کاموا یا نخ های زنگین به پارچه توری شکل تبدیل می شوند.
تاریخچه قلاب بافی
استفاده از تور ، تاریخ طولانی دارد. دانشمندان معتقدند که مصریان 1500 تا 1600 سال قبل از میلاد مسیح از تور استفاده می کرده اند. پیشینه قلاب بافی در ایران به سال حدود 600 سال پیش از میلاد می رسد و باستان شناسان در منطقه لولان نمونه هایی از قلاب بافی و ملیله دوزی یافته اند.
قلاب بافی به سه روش انجام می شود : قلاب بافی ساده ، قلاب بافی برجسته و قلاب بافی معرق. قلاب بافی معرق زیباتر و پرکار تر است. در این روش ماهوت رنگی را در شکل های مختلف بریده و بر زمینه کار روی گلبرگ ها و برگ ها قرار می دهند و دور آن را با کمک قلاب به پارچه زمینه متصل می کنند.
بافندگی گونه ای دیگر از صنایع دستی است که با بافتن نخ و تبدیل آن به پارچه انجام می شود. در این گونه نخ ها به صورت حلقه هایی درهم تنیده می شوند ، بافندگی هم از طریق دست و هم ماشین انجام می شود و سبک ها ومدل های گوناگونی دارد . این تفاوت درگونه نخ ها و هم چنین ضخامت میل بافندگی است.
معرفی وسایل قلاب بافی
براي شروع قلاب بافی به چند عدد كاموا، حداقل دو عدد قلاب، نخ وسوزن و قيچي، سنجاق علامت گذاري و كمي تزئينات براي تزئين كار نیاز داریم. برای قلاب بافی شما می توانید از نخ مخصوص قلاب بافی یا نخ های کاموایی استفاده کنید ، انتخاب نوع نخ یا کاموا به نوع و ظرافت کار شما بستگی دارد و با توجه به همین نکته است که شما قلاب تان را انتخاب می کنید.از سنجاق قفلی یا سوزن ته گرد برای علامت گذاری بر روی کار قلاب بافی استفاده می شود. تزیینات مختلفی مانند روبان های رنگی، سنگ ها و نگین های تزیینی، دکمه و … در بعضی قلاب بافی ها مورد استفاده قرار می گیرند. این ابزارها را در طرح ها و رنگ های متنوع از فروشگاه های لوازم خیاطی می توانید تهیه کنید.
نخ های قلاب بافی
یکی از مهم ترین نکته در هنر قلاب بافی استفاده از نخ می باشد که باید جنس نخ ها با دوام باشند و ضخامت مناسبی داشته باشند. به همین دلیل باید در انتخاب نخ خیلی دقت نمایید تا بتوانید بافتنی مورد نیازتان را همان طور که می خواهید ببافید. دو نوع نخ برای قلاب بافی استفاده می شود که عبارتند از نخ با الیاف مصنوعی و نخ با الیاف طبیعی.برای اینکه شما برای قلاب بافی کاموا بخرید باید در هنگام خرید به برخی از علائم آن دقت کنید.
- کد رنگ: برای اینکه بافت شما به صورت چند رنگ دیده نشود باید در هنگام خرید به کد رنگ توجه داشته باشید تا در هنگام بافت، بافتنی شما رنگ یکسانی داشته باشد. این کد رنگ بر روی برچسب کاموا درج می شود.
- طول نخ :برای شروع هنر بافتنی باید بدانید که به چه مقدار نخ نیاز دارید و با توجه به آن کاموای مورد نظرتان را خریداری نمایید. معمولا کلاف های ۱۰۰ گرمی ۴۰ متر می باشند.
- وزن نخ :نخ ها وزن های گوناگونی دارند و نخ هایی که باریک هستند وزن کم و نخ هایی که ضخیم هستند وزن زیادی دارند. نکته مهم این است که در هنگام انتخاب سایز قلاب باید به ضخامت و وزن نخ توجه کنید.
- قلاب :در هنگام خرید نخ باید بر روی برچسب آن توجه کنید تا سایز قلاب را که بر روی برچسب نخ درج شده است مشاهده نمایید.
قلاب بافی برای چه چیزهایی استفاده می شود؟
بسیاری از خانم ها به هنر قلاب بافی و بافتنی علاقه زیادی دارند به همین دلیل اقدام به آموزش آن می کنند تا بتوانند خودشان بافتنی های مورد نیازشان را ببافند. این هنر تنوع بسیار بالایی دارد و شاید بسیاری از لباس ها و یا رومیزی هایی که در اطراف خود مشاهده می کنید با استفاده از قلاب بافی صورت گرفته باشد. برای بافت لباس (بلوز، دامن، مانتو و غیره)،انواع شال و شنل ، انواع رومیزی ، روتختی، آباژور و جای دستمال کاغذی، زیر لیوانی، دستگیره های متنوع، انواع گل سر و گل سینه، کیف می توان از این هنر استفاده کرد.
فواید قلاب بافی
- یادگیری آن آسان است.
- اگر در حین بافت، اشتباهی رخ دهد، تقریباْ به راحتی قابل ترمیم و اصلاح است.
- کار با آن بسیار لذتبخش است.
- به راحتی قابل حمل و جابجایی است.
- روشی ارزان قیمت برای ساخت لباس و سایر پوشاک یا اقلام خانگی است.
- فواید سلامتی بسیاری دارد. از جمله: رهایی از استرس، هماهنگ کردن فعالیت چشمها با عضلات انگشتانِ دست، جلوگیری از آلزایمر.