اولین نشان های پته دوزی را در قرن دوازدهم پیدا کردند. این پته به صورت سوزنی دوخته شده و تمامی نقش و نگارهای آن با تخ ابریشم و بر روی پارچه های ابریشمی دوخته شده بودند. دور تا دور نمونه بدست آمده از این دوران با استفاده از پتک دوزی و بته و جقه قهر و آشتی مزین شده بود. نمونه دیگری از این هنر دست، پته دوزی های شمسه دوزی و صرفه دوزی حاصل دست آقای فرج الله کرمانی می باشد. این پته مربوط به قرن سیزدهم هجری قمری بوده و دقیقا بین سال های 1278و 1280 بافته شده است. در حال حاضر این پته را در موزه هنرهای تزئینی به عنوان یک اثر هنری برای عهد باستان نگهداری کرده و در معرض بازدید عموم قرار داده اند.
تاریخچه پته مشخص کرد در مقبره شاه نعمت الله ولی نمونه ای دیگری از پته بدست آمده است که روی سنگ قبر او قرار داده بودند. این اثر هنری در سال 1294 دوخته شده و سه سال برای دوخت آن وقت صرف شده است. ابعاد این پته به طول 405 سانتی متر و عرض آن 265 سانتی متر برآورد شده است.طبق بررسی های انجام شده و شواهدی که بدست آمده است این اثر هنری حاصل دسترنج 12 هنرمند کرمانی بوده و توسط شخصی به نام شهاب الملک سفارش داده شده و در عصر و دوران مرتضی قلی خان نوری کار به اتمام رسیده است. این اطلاعات در گوشه خود پته دوخته شده و در حال حاضر این اثر هنری در موزه نعمت اله برای بازدید عموم قرار داده شده است.
اساتیدی زیادی در این زمینه مهارت و شهرت داشته اند که از جمله آنها فرج الله کرمانی و میر علی کرمانی را می توان نام برد. این اساتید در قرن سیزدهم هجری قمری زندگی می کردند. بر اساس شواهد و تاریخچه پته، پته دوزی به عنوان یک هنر رقابتی در بین مردمان کرمان وجود داشته و مردمان این خطه به دوخت پته علاقه زیادی داشتند.
کاربرد پته دوزی
- رومیزی
- سجاده
- جلد قرآن
- جانماز
- پرده
- کوسن
- زیر لیوانی
- تابلوی پته
- قندان
- شکلات‌خوری
یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های پته دوزی که بدست آمده نمونه‌ای است که به عنوان روکش بر روی قبر شاه نعمت اله ولی در ماهان کرمان است که یکی از زیباترین و ظریف‌ترین نمونه از پته دوزی به حساب می‌آید در مورد این نمونه باید اشاره به رنگ پارچه بشود که کرم رنگ است و با نخ‌های پشمی الوان بر رویش بته جقه‌های مختلفی دوخته شده‌است.
نقوش پته دوزی
درپته دوزی این رودوزی زیبا و ظریف از نقش‌ها و طرح‌های کهن ایران زمین شامل بته جقه یا درخت زندگی استفاده می‌شود.